حسادت در كودك در هر سني كاملا طبيعي است. آن ها ممكن است به اسباب بازي ها و امتيازات خواهر و برادر يا حتي دوستان خود حسادت كنند. اما اگر اين حسادت ادامه پيدا كند و به نفرت و كينه شديد تبديل شود، منجر به رفتارهاي مشكل ساز در كودك خواهد شد و ممكن است تا بزرگسالي اين مشكلات ادامه پيدا كند.

شما مي‌توانيد با چند راهكار ساده و در عين حال موثر، به كودك خود كمك كنيد تا به حسادتش غلبه كند. در اين مقاله، مي خوانيد كه حسادت و نشانه هاي آن چيست. همچنين چند راهكار براي والدين آورده ايم كه با رعايت آن ها مي توانند احساس حسادت در كودك خود را از بين ببرند يا حتي از بروز آن پيشگيري كنند.

 منبع: حسادت در كودك | شديدترين دوره حسادت كودكان

حسادت كودكان تفاوتي با بزرگسالان دارد؟

حسادت، يك واكنش دفاعي پيچيده محسوب مي شود. مثلا زماني ايجاد مي‌شود كه فرد، تهديدي براي يك شئ يا رابطه با ارزش احساس مي كند. براي مثال حسادت كودكان زماني به وجود مي آيد كه محبت والدين تقسيم مي‌شود. حس حسادت در كودكان، ناشي از ترس از دست دادن عشق و توجه عزيزان‌شان است. به طور كلي حسادت در كودكان، يك احساس رايج است. به خصوص در كودكاني كه خواهر يا برادر دارند اين احساسات شديدتر است.

چه چيزي موجب حسادت در كودك مي شود؟

برخي از رفتارهاي نامناسب والدين، مي‌تواند محرك حسادت كودك شود. اگر نمي دانيد علت حسادت در كودك تان چيست، در ادامه برخي از دلايل اصلي حسادت در كودك را شرح داده‌ايم.

▪️نوازش بيش از حد

اگر كودك را با نوازش بيش از حد لوس كنيد، ممكن است در خانه يا اجتماع احساس شكست ناپذيري كند. بنابراين زماني كه كودكِ جديد وارد خانواده شود يا با كودكي قدرتمندتر از خودش روبه رو مي شود، احساس ناامني مي كند. پس وقتي نوزاد جديد به دنيا مي‌آيد، به وضوح ميبينيم كه حسادت در كودك اولمان چطور روشن شده است. كودكان شخص مقابل را دليل اين ناامني و احساس ناخوشايند خود مي‌دانند. آن‌ها زماني كه توجه لازم را دريافت نكنند، ممكن است دچار افسردگي، عقده و حقارت شوند.

▪️محافظت افراطي

زماني كه شما از كودك خود بيش از اندازه محافظت مي كنيد، اين امكان وجود دارد كه او تبديل به فردي ترسو و خجالتي شود. يا كودكتان نتواند بدون حضور و نظارت شما كاري را انجام دهد و اين اتفاق نه تنها در كودكي آزاردهنده است، بلكه در بزرگسالي نيز مشكلات زيادي را به وجود مي‌آورد. اين مشكل باعث مي‌شود كه كودك شما با ديدن يك كودك با اعتماد به نفس، احساس حسادت را تجربه كند.

▪️ فرزند پروري مستبدانه

كنترل بيش از حد، يكي ديگر از اشتباهات والدين است كه باعث افزايش حسادت در كودكان مي شود. تنظيم قوانين و مقررات سخت گيرانه بدون توضيح علت، كودك را تحت تأثير قرار مي‌دهد. آن‌ها با كمبود اعتماد به نفس رشد مي كنند و نسبت به خواهر، برادر و يا دوستان خود احساس لياقت كمتري خواهند داشت.

▪️ مقايسه با ديگران

يكي ديگر از اشتباهات خطرناك والدين كه سبب ايجاد حسادت در كودكان مي‌شود؛ مقايسه فرزندان خود با يكديگر يا حتي با ساير كودكان است. مقايسه، تنها منجر به حسادت، رقابت و عدم اعتماد به نفس مي‌شود. كودكي كه احساس حقارت مي‌كند، ممكن است شروع به طمع موفقيت و حتي كينه توزي نسبت به كودكي كه با او مقايسه مي‌شود پيدا كند.

▪️ فرق گذاشتن بين بچه ها

يكي از رايج ترين علل حسادت در كودكان ، فرق گذاشتن والدين است. گاه اين فرق ها فقط يك برداشت اشتباه از طرف كودك است، گاهي هم والدين ناخواسته تفاوت قائل مي‌شوند. مشكلات ناشي از فرق گذاشتن بين بچه ها به مرور زمان پيچيده تر خواهد شد. بنابراين والدين بايد تمام تلاش خود را در برقراري عدالت انجام دهند.

▪️ رقابت ناسالم

رقابت سالم براي هر كودكي مهم است. اما ايجاد رقابت در جا و مكان نامناسب، تأثير منفي بر شخصيت كودك مي گذارد و همين امر منجر به حسادت مي شود. درواقع رقابت ناسالم يعني از كودك خود بخواهيد كاري را انجام دهد كه قادر به انجام آن نيست، اما كودك ديگري آن كار را به بهترين نحو انجام مي‌دهد.

براي مثال: يكي از كودكان خيلي خوب آواز مي خواند و شما از كودك خود انتظار داريد كه همين كار را، برخلاف ميل و نظر شخصي خودش انجام دهد.

نشانه هاي حسادت در كودكان چيست؟

تا اينجا، با علل حسادت در كودكان آشنا شده ايد. اما دانستن نشانه هاي حسادت در كودكان، براي شما به عنوان والدين بسيار مهم است تا بتوانيد راهكاري براي از بين بردن آن پيدا كنيد. در اينجا برخي از رايج‌ترين نشانه هاي حسادت در كودك آورده شده است.

1️⃣ كودك شما بيش از حد صاحب اختيار است

اگر كودك شما در مورد همه چيز بيش از حد صاحب اختيار باشد، مي‌توان گفت كه كودكي حسود است. اين نگرش ممكن است نه تنها به چيزهاي مادي محدود شود، بلكه ممكن است نسبت به والدين، خواهر، برادر و دوستان خود نيز تسلط داشته باشد.

2️⃣ كودك شما مقايسه مي كند

يكي از نشانه هاي حسادت در كودكان، مقايسه مهارت ها، وسايل و چيزهاي ديگر خود با بچه هاي ديگر است. كودك در صورت وجود ناچيزترين كمبود يا  نداشتن چيزي كه سايرين دارند، نارضايتي و عصبانيت خود را نشان مي‌دهد.

3️⃣ كودك شما رفتار پرخاشگرانه از خود نشان مي دهد

حسادت در كودك ممكن است با رفتار پرخاشگرانه نشان داده شود. او نه تنها با خواهر و برادر و دوستانش بد رفتاري مي‎كند، بلكه ممكن است آن‌ها را مورد آزار و اذيت خود قرار دهد. در برخي موارد، حتي ممكن است متوجه شويد كه فرزندتان سعي دارد به اطرافيان خود آسيب برساند.

4️⃣ كودك شما احساس ناامني مي كند

ممكن است فرزند شما به دليل حسادت احساس ناامني كند. اين نگرش با ورود يك خواهر يا برادر ديگر در خانواده آشكار تر مي شود. شما مشاهده مي كنيد كه كودكتان بسيار نيازمند و محتاج عشق و محبت شما مي باشد. حتي اگر شما هيچ كمبودي از اين نظر به او ندهيد، بازهم هميشه به شما مي چسبد و نگران اين است كه به او كمتر اهميت دهيد.

راه هاي از بين بردن حسادت در كودك

با حسادت كودكان بايد به شيوه اي مناسب رفتار كنيد تا تأثير نامطلوبي بر روي آن ها نداشته باشد. در اينجا چند راه حل وجود دارد كه به شما در مقابله با مسائل حسادت كودك كمك مي كند:

✔️ به كودكتان گوش دهيد

قطعا حسادت در كودكتان ريشه اي عميق دارد و نبايد سطحي به اين مشكل نگاه كنيد. به كودك خود گوش دهيد و به نگراني ها و دلايل او كه ممكن است باعث چنين رفتاري از طرف او شود پي ببريد. صحبت در مورد ترس ها و نگراني هاي كودكتان باعث مي شود تا او بر احساس حسادت خود بهتر غلبه كند.

✔️به فرزند خود اهميت دهيد

حسادت در كودك شما ممكن است منجر به رفتار منفي و نامناسب شود. اما شما بايد نسبت به فرزندتان مسئوليت پذيرتر عمل كنيد. فرزندتان را سرزنش يا تنبيه نكنيد. درك اين نكته مهم است كه فرزند شما، با يك موقعيت عاطفي دشوار، دست و پنجه نرم مي كند. بنابراين براي مقابله با آن، به شفقت و حمايت شما نياز دارد.

✔️از مقايسه كردن خودداري كنيد

مقايسه، عواطف منفي ايجاد مي‌كند و ارزش كودك را از بين مي برد. بنابراين، كودك خود را با بچه هاي ديگر از جمله دوستان و هم سن و سال هايش مقايسه نكنيد. هر كودكي منحصر به فرد است و استعدادهاي متفاوتي دارد. به جاي مقايسه كردن، دريابيد كه كودك شما در چه چيزي مهارت دارد و به او كمك كنيد تا مهارت هايش را توسعه دهد و به آن ها مسلط شود.

✔️اهميت بخشنده بودن را به كودك بياموزيد

براي هر كودكي بسيار مهم است كه اهميت بخشندگي و تقسيم وسايل را بياموزد. وقتي كودك ياد مي گيرد كه وسايلش را با ساير كودكان به اشتراك بگذارد، نه تنها دوستان بيشتري پيدا مي كند، بلكه حس حسادت در كودك نيز كمرنگ تر مي شود و در نهايت ازبين مي رود.

✔️احساسات منفي را به احساسات مثبت تبديل كنيد

جهت مثبت دادن به افكار منفي كودك به او كمك مي‌كند تا با حسادت مقابله كند. براي مثال: اگر دوستش در درسي بهتر از او عمل مي‌كند، بايد كودكتان را تشويق كنيد كه سخت درس بخواند و خودش نمرات بهتري بگيرد تا اينكه نسبت به دوستش كه از او بهتر عمل مي كند، حس حسادت داشته باشد.

✔️در هر كودك يك قدرت منحصر به فرد ايجاد كنيد

صحبت در مورد نقاط قوت فرزندتان، باعث تقويت عزت نفس او مي شود. هر كودكي دوست دارد از والدين، در مورد نقاط قوت خود بشنود. بهترين كار اين است كه قدرت منحصر به فردي را در علايق و خلق و خوي هر كودك تقويت كنيد. مي توانيد از هر دو فرزندتان بخواهيد كه در مورد خواهر يا برادرش كلماتي تحسين برانگيز بيان كند تا قدرت منحصر به فرد يكديگر را پيدا كنند.

براي دريافت مشاوره در زمينه حسادت در كودكان مي‌توانيد در هر ساعت از روز براي مشاوره تلفني از طريق شماره 02191002360 و يا از طريق تلفن ثابت با شماره 9099070354 جهت ارتباط با برترين متخصصان در مركز مشاوره روانشناسي ذهن نو تماس حاصل نماييد.

سوالات متداول